Môi trường là các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên. Trong đó, không khí, đất, nước, hệ sinh thái, cảnh quan thiên nhiên... là các yếu tố tự nhiên (các yếu tố này xuất hiện và tồn tại không phụ thuộc vào ý chí của con người); khu dân cư, khu sản xuất, di tích lịch sử... là yếu tố vật chất nhân tạo (các yếu tố do con người tạo ra, tổn tại và phát triển phụ thuộc vào ý chí của con người).

Nói một cách đơn giản, môi trường chính là tất cả những gì xung quanh chúng ta.

Môi trường lớn nhất của chúng ta – Trái đất (Ảnh chụp bởi Louis Reed trên Unsplash)

Có thể thấy, môi trường chính là nơi vừa cung cấp các tài nguyên cần thiết cho đời sống con người, vừa là nơi chứa đựng rác thải do con người tạo ra. Tuy nhiên, nguồn tài nguyên và sức chứa của môi trường là có hạn.

Rác thải ở khắp mọi nơi gây ô nhiễm môi trường (Ảnh chụp bởi John Cameron trên Unsplash)

Các nguồn tài nguyên có hạn như than đá, dầu mỏ, nước sạch,… đang dần trở nên khan hiếm do sự khai thác bừa bãi. Biến đổi khí hậu đang dần bộc lộ ảnh hưởng của mình: nhiệt độ ngày càng nóng lên, nước biển dâng cao, dịch bệnh quy mô lớn,… Môi trường ô nhiễm chính là nguyên nhân lớn nhất gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người: ô nhiễm không khí gây bệnh đường hô hấp, ô nhiễm nước, thực phẩm gây bệnh đường tiêu hóa, ảnh hưởng vi chất, phóng xạ là yếu tố nguy cơ bệnh ung thư,…

Băng tan tại vùng biển Beaufort gần Bắc Băng Dương do nhiệt độ không khí và nước ấm lên (Ảnh chụp bởi USGS trên Unsplash)

Chính vì vậy, bảo vệ môi trường là việc làm cấp thiết để bảo vệ chính con người.

Hành trình thay đổi thói quen, xây dựng lối sống bền vững, hài hòa với thiên nhiên là một hành trình lâu dài và cần nhiều nguồn lực. Tuy vậy, mỗi chúng ta có thể bắt đầu với những hành động nhỏ sau đây tại trường học:

- Sử dụng tiết kiệm điện nước: tắt các thiết bị điện khi không sử dụng, tắt vòi nước sau khi dùng.

- Thu gom đúng chỗ và phân loại rác thải tại nguồn.

Phân loại rác tại trường Đại học Y Dược Cần Thơ (Ảnh chụp bởi Huỳnh Tiến Vương – YHDP)

- Bảo vệ các thảm cỏ, chậu hoa, vườn cây.

Vườn cây sinh thái tại trường Đại học Y Dược Cần Thơ (Ảnh chụp bởi Huỳnh Tiến Vương YHDP44)

- Hạn chế sử dụng túi nilon và các sản phẩm nhựa dùng một lần.

4. “Chỉ một Trái đất” – cần nhiều hành động!

Ngày Môi trường thế giới 5/6 mỗi năm chính là dịp để nhắc nhở chúng ta cùng chung tay hành động cụ thể, thiết thực vì thiên nhiên và Trái đất. Đặc biệt, năm 2022 có ý nghĩa quan trọng với việc Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi năm 2020 chính thức được áp dụng từ ngày 01/01/2022.

Năm nay, Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) phát động chủ đề “Chỉ một Trái đất” (Only One Earth) nhằm truyền tải thông điệp cùng xây dựng lối sống bền vững, hài hòa với thiên nhiên; sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu thông qua các chính sách, hoạt động hướng tới lối sống xanh hơn, sạch hơn.

Chúng ta hãy cùng hành động ngay bây giờ vì “Chỉ một Trái đất” – cần nhiều hành động!